نحـوه کارکرد ساعت های آفتـابی براساس حرکت وضعی – یعنی گـردش زمیـن به دور محور خود تحقق می یابد.شاخص مثلثی شکل درمرکز ساعت آفتابی درحضورخورشید، سایه ای به روی صفحه ساعت ایجاد می کند.برای تعیین زمان درهرلحظه باید ابتدا سایه شاخص را روی یکی ازدودایره مشاهده کرد،آنگاه زمان را باتوجه به اعدادودرجات دو دقیقه ای خواند.درظهر شرعی(اذان ظهر)سایه به روی هیچ یک ازدوایرنمی افتد وسایه دقیقا درپشت شاخص
قرارمی گیرد.*دایره کوچکتر برای نیمه اول و بزرگتر برای نیمه دوم سـال است.*